تصحیح نوشته‏ های غیرفارسی‏ زبانان: سوگیری مصححان فارسی ‏زبان با استفاده از انگاره‏ ی چندوجهی راش

در پژوهش حاضر با استفاده از «انگاره­ی چند­وجهیِ راش» به بررسی خطاهای مدرسان زبان فارسی در حین ارزیابی نوشته­های فارسی­آموزان غیرایرانی پرداخته شده است. به همین منظور، در زمستان 1393، دو مصحح/مدرس از دانشگاه بین­المللی امام خمینی‌(ره) به ارزیابی 56 متنِ نوشته شده‌ توسط 28 دانشجوی پسر و دختر غیرفارسی‌زبانِ غیرایرانی در سطح پیشرفته پرداختند. به این دانشجویان که از ملّیت­های مختلف بوده و در مرکز آموزش زبان فارسی، در دوره‌های تکمیلی علوم انسانی و فنی-‌مهندسی مشغول به تحصیل بودند، دو موضوع نگارش ارائه شد و از آنها خواسته شد که یک متن درباره‌ی آن دو موضوع بنویسند. سپس مصححان به ارزیابی نوشته‌ها پرداخته و با یک مقیاس رتبه­ای (از یک تا پنج) به نوشته­های دانشجویان نمره دادند. داده‏های گردآوری شده در این پژوهش با استفاده از نرم­افزار «فاسِتس» تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که مصححان از پنج معیار ارزیابیِ مورد بحث، نسبت به «انسجام معنایی» سوگیری بیشتری نشان داده‌اند و علاوه ­بر این، نسبت به هر دو موضوع نگارش نیز سوگیری داشته‌اند. نتایج، حاکی از تفاوت­های معنی‌دار بین سوگیری‌های این دو مصحح می­باشد. از نتایج این تحقیق می­توان در آموزش مصححان در زمینه‌ی ارزیابیِ متن‌های نوشته شده توسط زبان‌آموزان استفاده کرد تا میزان سوگیری در ارزیابی و امتیاز‌دهی به نوشته‌های آنان را کاهش داد.